Podstawowe zasady skutecznego uczenia się

Zadbaj o czynniki zewnętrzne

Bardzo ważne jest, aby w miejscu, w którym się uczysz, nic Cię nie rozpraszało. Wybierz miejsce możliwie najbardziej odizolowane od otoczenia i ciche, wyłącz telewizor, radio (dozwolona cicha muzykaJ), telefon.

Do nauki siadaj najedzony, ale nie przejedzony, wtedy upominający się o swoje prawa żołądek nie będzie przeszkadzał. Przygotuj sobie coś do picia, tak aby nie mieć pretekstu do przerw „tylko na herbatę”.

Bardzo ważne są czynniki wewnętrzne

Zadbaj o motywację, nastawienie psychiczne, odpowiednie zaplanowanie czasu nauki.

Bardzo ważna jest motywacja do nauki, należy odnaleźć jak najwięcej argumentów przemawiających za tym, że uczenie, wiedza będą mi potrzebne.

Może być motywacja pozytywna – chcę się uczyć ponieważ: pozwoli mi to dostać się na wymarzoną uczelnię, zdobyć dobry zawód, chcę być mądrym człowiekiem, zrozumieć świat, rozwinąć inteligencję, itp.

Motywacja negatywna –– uczę się bo nie chcę dostać złej oceny, narazić na złość rodziców, nauczycieli, zostać w klasie.  Na pewno bardziej skuteczna i przynosząca większe efekty jest motywacja pozytywna, ponieważ rozumiemy, że uczymy się dla siebie.

Proponuję proste ćwiczenie:

Pomyśl o swojej aktualnej sytuacji i zestaw ją z tym miejscem, w którym chciałbyś się znaleźć, gdy skończysz naukę. W swoim kąciku do nauki umieść zdjęcie lub napis, które będą Ci przypominać o tym marzeniu. Patrz na to, kiedy Twoja motywacja osłabnie.

Optymalna motywacja poprawia koncentrację, optymalny stres mobilizuje. Nadmiar stresu, prowadzi do ciągłego uczucia zmęczenia, pustki w głowie lub reakcji psychosomatycznych takich jak: ból głowy, dolegliwości żołądkowe.

Ważne jest nastawienie psychiczne. Dobrze się zapamięta, jeśli się chce zapamiętać. Nie można wmawiać sobie, że to nudne i głupie, bo wtedy w głowie nie pozostanie nic. Trzeba też myśleć pozytywnie zarówno o sobie, jak i o efekcie nauki i nie dopuszczać do świadomości myśli     o braku zdolności, lenistwie, słabej pamięci.          

 Należy odpowiednio rozplanować czas nauki - odpowiednio dla organizmu dobrać porę dnia i właściwie dostosować przerwy.

Jedna „dawka” nauki powinna się zmieścić w przedziale od pół godziny do godziny. Więcej niż godzina nauki sprawi zbyt szybkie zmęczenie. Ucząc się należy robić przerwy – od 4 do 8 minut, nie dopuszczając do znużenia, złości i przemęczenia. Przerwy krótkie trzeba wypełnić aktywnością fizyczną, dłuższe przeznaczyć na relaks i sen.

Należy też uczyć się o najbardziej odpowiedniej porze dnia. Przez noc mózg uporządkuje informacje, które rano odtworzy bez trudności. Dlatego trzeba uczyć się wieczorem przed sprawdzianem, ale rano zostawić książki w spokoju. Umysł musi mieć czas by posegregować dane.

Dominujące kanały zmysłowe, którymi posługujemy się w przyswajaniu wiedzy.

Informacje docierają do mózgu za pomocą pięciu zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, zapachu i smaku. Jednak w naszym sposobie odbierania świata, dominuje jeden, czasem dwa lub trzy zmysły. Dlatego mówimy o wzrokowcach, słuchowcach i ruchowcach, czyli kinestetykach. Znając swój typ łatwiej jest dobrać odpowiednią metodę nauki, dzięki której informacje przyswajane są szybciej, skuteczniej i przyjemniej.

Wzrokowcy powinni:
· używać kolorowych pisaków i długopisów
· podkreślać, rysować, tworzyć schematy i tabele
· układać krzyżówki z najważniejszych słów do zapamiętania
· kluczowe słowa, wzory, daty, wnioski zapisywać na małych karteczkach i umieszczać na wysokości oczu
· stosować wizualne pomoce naukowe – slajdy, kasety wideo
· pracować w ciszy

Słuchowcy powinni:
· głośno powtarzać najważniejsze do zapamiętania
· jeżeli to możliwe śpiewać, rymować, deklamować, wykorzystując rytm i rym
· ułożyć krótki wiersz lub piosenkę złożoną z najważniejszych słów do zapamiętania
· wykorzystać dialogi, rozmowy, dyskusję w grupie, minidebatę
· najważniejsze informacje nagrywać na kasetę audio a potem odtwarzać.

Kinestetycy (ruchowcy) powinni:
· uczyć się wykorzystując dynamikę całego ciała
· demonstrować pojęcia za pomocą ruchów i gestów (kalambury)
· powtarzając materiał chodzić po pokoju
· konstruować modele przestrzenne, wycinać, lepić z plasteliny.

Po ustaleniu typowego dla siebie sposobu zapamiętywania należy opracować strategię nauki, zaczynając od najtrudniejszych partii materiału pamiętając o przerwach w nauce i powtórkach.

Prawa pamięci

Pamięć rządzi się swoimi prawami, nie działając przypadkowo. Warto zwrócić na nie uwagę.

Prawo świeżości. Świeżo zapamiętane informacje są łatwiejsze do odtworzenia.

Prawo początku i końca. Na początku nauki efektywność jest największa, później maleje, by wzrosnąć na końcu. Cały okres nauki należy podzielić na przedziały o optymalnej długości. Na tyle długie aby zapoznać się z danym materiałem i dobrze wykorzystać okres wysokiej efektywności.

Prawo powtórek. Treści często się powtarzające zostaja zapamiętane skuteczniej.

Przeciętna osoba po pierwszych 10-ciu minutach zaczyna gwałtownie zapominać przyswojone wiadomości. Po 24 godzinach zapomina 80% szczegółów nowego materiału. Aby skutecznie zapamiętać nowo poznany materiał na lekcji - należy go powtórzyć.
Są dwa sposoby - można powtarzać w sposób zorganizowany i nie zorganizowany.
Zorganizowany to taki, w którym określa się dokładnie, liczbę i czas powtórek, rodzaj powtarzania, itd. Szczegółowo, konkretnie i konsekwentnie

Niezorganizowany sposób – odzwierciedla postawę - jak by się tu nauczyć, ucząc się jak najmniej i „olewając” szkołę?

Sposób niezorganizowany składa się mniej więcej z:
· powtórki zaraz po lekcji
· powtórki po drodze ze szkoły
· powtórki tego samego dnia wieczorem (szczególnie ważnej)
· powtórki nazajutrz po drodze do szkoły
· powtórki zaraz przed lekcją z danego przedmiotu

Główną kwestią powtórki jest to, aby ją w ogóle zrobić, a im lepszej jakości ona będzie, tym oczywiście lepiej.

Nie trać czasu na zbędne powtórki materiału, który doskonale znasz, tylko dlatego że jest na tej samej stronie, co materiał, którego nie umiesz. To strata czasu! Skup się na rzeczach, które rzeczywiście wymagają uwagi.

Prawo wyjątkowości. Skutecznie zapamiętujemy to, co jest oryginalne i odbiegające od schematu, rzeczy dziwne, śmieszne i absurdalne. Ważne aby dobrze zrozumieć materiał.

Wystarczy dobra organizacja własnego czasu oraz samodyscyplina. Należy sobie rozplanować swój czas tak, aby znalazło się miejsce na naukę, wypoczynek i inne czynności związane z codziennym życiem. Planując czas zajęć trzeba wziąć pod uwagę ile realnie czasu poszczególne czynności będą nam zajmować i starać się trzymać planu. Potrzebna w tym jest samodyscyplina. Jeżeli nie będziemy przekładać poszczególnych czynności „na później”, bo „teraz mi się nie chce” lub „mam ciekawsze rzeczy do zrobienia”, to uda nam się zrobić wszystko, co zaplanowaliśmy. Wykonując poszczególne czynności należy maksymalnie się na nich skoncentrować i nie rozpraszać się drobiazgami. Trzeba sobie powiedzieć: „zajmę się tym, kiedy skończę to, co zacząłem”. Taka postawa pozwala na jak najbardziej efektywne wykorzystanie własnego czasu. Oczywiście jest wiele sytuacji, niezależnych od nas, kiedy nasz plan zajęć ulega zburzeniu. Wtedy trzeba umiejętnie przesunąć poszczególne punkty naszego planu, tak, aby były możliwe do realizacji.

Kochani uczniowie, życzę Wam wspaniałego czasu, wykorzystajcie go nie tylko na pogłębienie umiejętności uczenia się, naukę ale również rozwój osobisty, relaks i odpoczynek.

Zapraszam do kontaktu na e dzienniku.

Pozdrawiam serdecznie.

Elżbieta Wójcik